Romańska zabudowa kościoła p.w. Najświętszej Maryi Panny rozpoczęła się w 1150 roku, tj. 867 lat temu. Fundatorami kościoła i ówczesnego klasztoru byli biskup płocki ALEKSANDER z MALONE i książę mazowiecki, kujawski i krakowski BOLESŁAW KĘDZIERZAWY syn Bolesława Krzywoustego. Budowa została zakończona w 1155 r. tj 862 lata temu i ówczesny papież Hadrian IV przesłał przeorowi klasztoru Gwidonowi bullę „Offici nostri nos” z 1155 r., w której przyjmuje pod opiekę Stolicy Apostolskiej kościół, klasztor i jego wszelkie dobra. Jest to najstarszy zachowany dokument wystawiony dla Czerwińska. Romańska bryła kościoła zachowała się z niewielkimi zmianami, zaś klasztor został rozbudowany w następnych wiekach już w stylu gotyckim.
Mijające wieki nie zmieniły znacznie obu bliźniaczych kościelnych wież. Dwie prostokątne wieże zbudowane są z regularnych tzw. „ciosów” z granitu polnego łączonego w niektórych elementach z wąską cegłą romańską. Ta technika budowania została zastosowana tu po raz pierwszy w ówczesnej Polsce. Podstawa wież jest kwadratowa o bokach 6,47 m, grubość muru 1,23 m i głębokości fundamentów zasadniczych 1,47 m. Wieże mają wysokość 33 m i pięć wewnętrznych kondygnacji. Na trzech ostatnich kondygnacjach ich wnętrza doświetlają romańskie biforia z kolumienkami w środku. Niestety obecne przeźrocza są efektem rekonstrukcji z początku XX wieku; gdyż okna te na przestrzeni wieków uległy znacznym zmianom. Do dziś pozostały jedynie dwa oryginalne biforia pochodzące z okresu romańskiego: podstawa kolumienki, oraz gzymsy impostowe okienek trzeciej kondygnacji wieży południowej, oraz trzon kolumienki okna w wieży północnej są wykonane z piaskowca i pochodzą z epoki romańskiej. W okresie baroku wieże miały otrzymać barokowe dachy w kształcie kopuł. Kopuły były już nawet przygotowane, jednak z niewiadomych przyczyn nie doszło do ich zamontowania. Niestabilność północnej wieży sprawiła, że wraz z upływem czasu, na początku XIX wieku jej dach zapadł się do środka. Po wielu latach naprawy obu wież dokonał ostatni kanonik regularny w Czerwińsku Idzi Godlewski (1833 – 1855). Korony obu wież zostały nadmurowane w cegle, oraz przykryto je czterospadowymi dachami namiotowymi krytymi dachówką i zwieńczono je złoconymi kulami i krzyżami. Jak podają przewodniki na wieży południowej wiszą TRZY ZABYTKOWE SPIŻOWE DZWONY z lat 1511, 1513 i 1515. Najmniejszy pęknięty, znajduje się obecnie w kaplicy pogrzebowej znajdującej się przy południowej wieży. Jego miejsce zastępuje obecnie sygnaturka, która nie posiada żadnych łacińskich inskrypcji ani herbu, w związku z czym trudno jest ustalić z którego roku może pochodzić. Prawdopodobnie jest wykonana ze spiżu, podobnie jak pozostałe dzwony. Na dwóch pozostałych dzwonach znajdują się łacińskie inskrypcji pisane minuskułą późnogotycką oraz herb, bądź też znak, którego nie jesteśmy w stanie rozszyfrować. PROSIMY BARDZO O POMOC W ROZSZYFROWANIU ZNACZENIA NAPISÓW LUB HERBU! Zabytkowe dzwony liczące sobie ponad 500 LAT ocalały z hitlerowskich grabieży tylko dlatego, że dostęp do nich jest niezwykle trudny i niebezpieczny. Niestety w okresie II Wojny Światowej, hitlerowcy zrabowali dzwon „Rafał” z dzwonnicy tzw. „Bramy opata Rafała”. Był to ponad 1000 kilogramowy dzwon z XV wieku zagrabiony na złom.
Dwie dolne kondygnacje wież romańskich zasłania wzmacniająca ich konstrukcję fasada wejsciowa kościoła dobudowana w XVII wieku przez ówczesnego opata Mikołaja Szyszkowskiego. Historia, zabytki i… zapierające duch w piersiach widoki z wież tylko u nas, ponieważ wieże kościelne nie są udostępnione do zwiedzania turystom i miłośnikom historii.
POZDRAWIAMY MIESZKAŃCÓW CZERWIŃSKA I PARAFII CZERWIŃSK!
Tekst:
Ryszard Gortat
Dariusz Umięcki
Marcin Łątka
Opracowanie, zdjęcia i opisy:
Marcin Łątka
Kontakt: e-mail: [email protected] Tel. 517844272 Ryszard Gortat koordynator projektu
Twoje zdanie jest ważne jednak nie może ranić innych osób lub grup.
Komentarze opinie