|
|||
 Las na Westerplatte po zakończeniu walk |
|||
| Czas | 1–7 września 1939 | ||
| Miejsce | Wojskowa Składnica Tranzytowa, Westerplatte | ||
| Terytorium | Wolne Miasto Gdańsk, część polska | ||
| Przyczyna | kampania wrześniowa | ||
| Wynik | zwycięstwo Niemców | ||
| Strony konfliktu | |||
|
|||
| Dowódcy | |||
|
|||
| Siły | |||
|
|||
| Straty | |||
|
|||
|
|||
| Kampania wrześniowa (1 IX – 6 X 1939) |
|---|
|
Wybrzeże i Bałtyk (Westerplatte • Gdańsk •Kępa Oksywska • Hel) • granica państwa •Boża Góra • Żory • Krojanty • Chojnice •Lasy Królewskie • Bytom • Mokra (1 IX) •Pszczyna (1–2 IX) • Częstochowa • Wyry •Mława (1–3 IX) • Grudziądz (1–4 IX) • Bory Tucholskie (1–5 IX) • Jordanów (2 IX) •Węgierska Górka (2–3 IX) • Bukowiec (3 IX) • Borowa Góra (3–6 IX) • Rajsko (4 IX) •Różan (4–6 IX) • Piotrków (5–6 IX) •Tomaszów Mazowiecki (6 IX) • Pułtusk (6–7 IX) • Łódź (6–8 IX) • Łomża • Wizna (7–10 IX) • Wola Cyrusowa (8 IX) • Barak (8 IX) •Iłża (8–9 IX) • Nowogród (8–10 IX) •Warszawa (8–28 IX) • Bzura (9–22 IX) •Jarosław (10–11 IX) • Kałuszyn (11/12 IX) •Przemyśl (11–14 IX) • Brwinów (12 IX) •Lwów (12–22 IX) • Mińsk Mazowiecki (13 IX) • Sochaczew (13–16 IX) • Boratycze (14 IX) • Brześć (14–17 IX) • Modlin (14–29 IX) •Jaworów (15–16 IX) • Hajnówka (17 IX) •Krasnystaw • Kobryń (17–18 IX) • Lasy janowskie (17–20 IX) • Tomaszów Lubelski(17–20 IX i 22–27 IX) • Wilno (18–19 IX) •Wólka Węglowa (19 IX) • Grodno (20–22 IX) • Palmiry (21 IX) • Kodziowce (22 IX) •Łomianki (22 IX) • Cześniki (22 IX) •Krasnobród (23 IX) • Husynne (24 IX) •Władypol (26–27 IX) • Szack (28–29 IX) •Parczew (29–30 IX) • Wytyczno (1 X) • Kock(2–6 X) |
Obrona Westerplatte – obrona Wojskowej Składnicy Tranzytowej przez garnizon Wojska Polskiego na półwyspie Westerplatte w czasie kampanii wrześniowej w dniach 1–7 września 1939 roku. Była to pierwsza bitwa II wojny światowej w Europy
Podłoże
W 1920 roku na niewielkim półwyspie Westerplatte nad Zatoką Gdańską w Wolnym Mieście Gdańsku powstała polska składnica wojskowa[1]. W marcu 1924 roku Liga Narodów zgodziła się całkowicie przekazać półwysep Westerplatte Polsce. Decyzja została zrealizowana w październiku 1925 roku – władze Gdańska oddały półwysep Polakom w bezpłatną i bezterminową dzierżawę. W grudniu tego samego roku Rada Ligi Narodów pozwoliła Polsce utrzymywać tylko 88 żołnierzy na Westerplatte. Pierwszy polski pododział wartowniczy liczący 22 ludzi, w tym dwóch oficerów, wylądował na Westerplatte 18 stycznia 1926 roku[2]. Potajemnie w późniejszym czasie liczba ta powiększyła się do 176 żołnierzy i 6 oficerów. Od 1926 roku, ze względu na antypolskie incydenty, na Westerplatte stacjonował niewielki garnizon Wojska Polskiego[1].
18 sierpnia "Schleswig-Holstein" wypłynął z Kilonii, opuszczając terytorium III Rzeszy 23 sierpnia (po krótkich postojach w Zatoce Strand iŚwinoujściu), wpływając do Gdańska 25 sierpnia z "wizytą kurtuazyjną" cumuje w kanale 150 m od Westerplatte jednak w rzeczywistości pancernik miał rozkaz tam być w momencie wybuchu wojny w dniu 26 sierpnia. Z powodu przesunięcia daty ataku na Polskę z 26 sierpnia na 1 września (w rezultacie podpisania przez Wielką Brytanię i Polskę umowy o układzie sojuszy w dniu 25 sierpnia 1939 roku i także z powodu poinformowania Hitlera, iż Włochy wahały się wypełnienia zobowiązań w ramach paktu stalowego), pancernik był zmuszony pozostać tam przez kolejne sześć dni, zanim hasło "Fiske" zostało wysłane i zajęcie Gdańska mogło się rozpocząć
W dniu 26 sierpnia kmdr Gustav Kleikamp przesunął "Schleswiga-Holsteina" w górę kanału pomiędzy Gdańskiem, a Westerplatte. Major Henryk Sucharski postawił swój garnizon w stan najwyższej gotowości.
W nocy z 31 sierpnia na 1 września żołnierze polscy broniący Westerplatte czuwali – na stanowiskach znajdowała się ⅓ załogi. Reszta spała, gotowa do akcji w przeciągu kilku minut od ogłoszenia alarmu. Tymczasem ok. 400 m od polskiej placówki, przy twierdzy Wisłoujście, pod osłoną nocy zeszła na ląd z pokładu "Schleswiga-Holsteina" kompania szturmowa Kriegsmarine. Potężne działa pancernika były wymierzone w Westerplatte. Dowódca okrętu kmdr Kleikamp znał datę ataku – 1 września, godz. 4:45. Wyokrętowani żołnierze zajęli pozycje wyjściowe do ataku przy murze okalającym składnicę od południowego wschodu. Niemieccy saperzy w kilku miejscach podłożyli ładunki wybuchowe, aby tuż przed rozpoczęciem się ataku wykonać wyłomy w ogrodzeniu[5].
Ok. godz. 4:00 "Schleswig-Holstein" podniósł cumy i przemieścił się do Zakrętu Pięciu Gwizdków, skąd miał lepsze pole ostrzału. O godz. 4:43 w dzienniku pokładowym zapisano: "Okręt idzie do ataku na Westerplatte"[5].
Załoga Westerplatte przed 1939 rokiem składała się z dwóch oficerów, 20 podoficerów i 66 żołnierzy (zatrudniono także ok. 20 pracowników cywilnych, m.in. obsługujących elektrownię, urządzenia kolejowe, portowe i magazyny). Wiosną i latem 1939 roku zwiększono stan załogi[ We wrześniu 1939 roku składnicy strzegło 182 żołnierzy, w tym 5 oficerów i lekarz (inne źródła podają 205–210 żołnierzy, w tym ponad 70 podoficerów. Z drugiej strony Bogusław Kubisz określa siły polskie na Westerplatte w dniu 31 sierpnia 1939 roku na 205–225 ludzi, w tym sześciu oficerów i 30 pracowników kontraktowych (w większości byłych wojskowych, którzy zostali zmobilizowani i wzięli potem udział w obronie)[ Załoga placówki uzbrojona była w broń ciężką – 4 moździerze 81 mm, 2 działka przeciwpancerne 37 mm i działo piechoty 75 mm. W wyposażeniu obrońców znajdowało się także 18 ckm, 17 rkm i 8 lkm. Żołnierze dysponowali ok. 160 karabinami, ok. 40 pistoletami i około tysiącem granatów]. Zapasy żywności mogły wystarczyć na miesiąc. Według planów Westerplatte miało bronić się przez sześć godzin, a w rzeczywistości broniło się aż 7 dni
Placówka składała się z 5 betonowych, wzmocnionych wartowni i przystosowanych do obrony, wzmocnionych, najnowocześniejszych wówczas w Polsce koszar. W sierpniu, w obliczu mnożących się prowokacji niemieckich i wobec groźby wybuchu wojny, na terenie Westerplatte wybudowano drewniano-ziemne umocnienia polowe stanowiące zewnętrzny pas obrony. Wykonano też zaporę przeciwczołgową, rzędy zasieków oraz wycięto niektóre drzewa i krzewy dla zapewnienia lepszej widoczności i pola ostrzału. By ukryć prace przed wzrokiem niemieckich obserwatorów, prowadzono je w nocy
Okrętami Kriegsmarine biorącymi udział w ostrzeliwaniu Westerplatte był pancernik "Schleswig-Holstein" (dowódca kmdr Gustav Kleikamp) oraz torpedowce T-196 i T-963.
Wojska lądowe Niemców biorące udział w bitwie o Westerplatte składały się z 3. Kompanii Morskiej "Stoßtrupp" (niem. 3. Marine-Stoßtrupp-Kompanie), pod dowództwem por. Wilhelma Henningsena, mającej 229 żołnierzy, zaokrętowanych na pancerniku "Schleswig-Holstein" (była to elitarna kompania piechoty morskiej, później zmieniono jej nazwę na 531. Batalion Artylerii Morskiej, niem. Marine-Artillerie-Abteilung 531), plutonu pionierów z Dessau-Roßlau, samodzielnego batalionu moździerzy (niem. Haubitzen-Abteilung), jednostki obrony wybrzeża należącej do policji gdańskiej (niem. Küstenschutz der Danziger Polizei), jednego pułku Ordnungspolizei oraz lokalnych oddziałów milicji SS (SS-"Heimwehr Danzig", składającej się z 1500 żołnierzy, dowodzonej przez generalleutnanta Friedricha Eberhardta), w tym oddział SS Wachsturmbann "Eimann" (już jako część formującej się 3. Dywizji Pancernej SS "Totenkopf"). W szturmie na Westerplatte brały udział także inne mniejsze niemieckie oddziały. Całkowite dowództwo nad atakiem na Westerplatte spoczywało w rękach kmdr Gustava Kleikampa, znajdującego się na pancerniku "Schleswig-Holstein".
Niemieckie wojska lądowe były też wyposażone w dużą liczbę ciężkich samochodów pancernych ADGZ, 65 dział artyleryjskich (20 mm działa przeciwlotnicze FlaK 30, 37 mm armaty przeciwpancerne PaK 36, 105 mm lekkie haubice polowe = happyNum) {
ads_placements = ads_temp[0];
p.insertAdjacentHTML('beforebegin', ' Twoje zdanie jest ważne jednak nie może ranić innych osób lub grup.Reklama
');
intext_ads_target[currentAdIndex] = 2;
} else {
if (currentProgramaticPercent > 0 && currentProgramaticPercent >= happyNum) {
ads_placements = ads_temp[0];
p.insertAdjacentHTML('beforebegin', 'Reklama
');
intext_ads_target[currentAdIndex] = 1;
} else {
ads_placements = ads_temp[1];
p.insertAdjacentHTML('beforebegin', 'Reklama
');
}
}
console.log('wkladam reklame nr ' + ads_placements);
temp = '"' + ads_placements + '"';
temp = ads_placements;
console.log('kod: ' + temp);
lastAdPosition = rect.top;
intext_ads_d[currentAdIndex] = temp;
currentAdIndex++;
}
}
});
intext_ads_d.forEach(function(item, index) {
if (item.length > 3) {
googletag.cmd.push(function() {
googletag.display(item);
googletag.pubads().setTargeting("cmc", String(intext_ads_target[index]));
console.log('intext_ ' + index + ':' + googletag.pubads().getTargeting("cmc"));
});
} else {
var script = document.createElement("script");
script.src = "https://cdn.gallery/adsrq.php?upid=" + item + "&uniq=" + Math.random() * 10100 + "&host=e-wyszogrod.pl";
document.head.appendChild(script);
}
});
window.ayManagerEnv && ayManagerEnv.changePage && ayManagerEnv.changePage();
});
Reklama
Podziel się swoją opinią
Reklama
Wideo e-Wyszogrod.pl
Komentarze opinie